روزنامه «هافینگتون پست» در مطلبی به قلم «الیزابت براو» به مصاحبه کارتر با نشریه «مترو» اشاره می‌کند و می‌نویسد: اسرائیل و غزه بار دیگر در حال حمله کردن به یکدیگر هستند، سوریه به سوی جنگ داخلی پیش می‌رود و چهار دیپلمات آمریکایی در لیبی کشته شده‌اند: نتیجه اینکه خاورمیانه بیش از هر زمان دیگری شکننده است. جیمی کارتر، رئیس جمهور اسبق آمریکا می‌گوید: «هر دو طرف باید همه انواع خصومت‌ها را متوقف کنند. اسرائیل باید به محاصره غزه پایان داده و کشورهای غربی باید برای تسهیل آشتی میان حماس و دیگر رقیب فلسطینیش یعنی فتح اقداماتی را انجام دهند.» تا زمانی که غزه در انزوا به سر می‌برد، اوضاع در داخل و اطراف آن بی‌ثبات خواهد بود.
کارتر در مصاحبه با نشریه مترو گفت: «رهبران اسرائیلی خواستار ایجاد کشوری فلسطینی نیستند.» وی که هنوز مذاکرات بین‌المللی انجام می‌دهد و اکنون نیز عضو «الدرزها»ست، در سال 2002 جایزه صلح نوبل را از آن خود کرد. وی به تازگی از سفر خاورمیانه‌ای خود بازگشته است. در زیر متن کامل مصاحبه با کارتر را می‌خوانید.
س: فرصت‌های تشکیل کشوری فلسطینی در حال از بین رفتن است. چه کسی باید این اوضاع را سر و سامان دهد؟
ج: روند صلح در سه سال گذشته به طور کلی تعطیل شده است. البته ما در گذشته و در دیدارهایمان نقش مهمی را در میانجی‌گری و رساندن پیام دو طرف به یکدیگر بازی کرده‌ایم اما این اتفاقات دیگر نمی‌افتد. اولویت مهم این است که اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها خود ابتکار عمل را در دست بگیرند. اما اسرائیلی‌ها همچنان به برنامه ساخت شهرک‌سازی انبوه خود در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس ادامه می‌دهند و فلسطینی‌ها می‌گویند تا زمانی که اسرائیل سرزمینشان را اشغال کرده به مذاکره نمی‌پردازند و به همین دلیل بن‌بستی ایجاد شده است. جامعه جهانی به آمریکا به عنوان اولین میانجی در این مسئله نگاه می‌کند و به همین دلیل اعضای اتحادیه اروپا کاری در این زمینه انجام نمی‌دهند. در نتیجه هیچ میانجی وجود ندارد که بتواند تغییری ایجاد کرده و گفت‌وگوهای صلح را آغاز کند.
س: اوباما می‌گوید که از ایده تشکیل کشور فلسطینی حمایت می‌کند اما حتی اگر اینطور هم باشد، اکنون بن‌بست ایجاد شده است. آیا چیزی بیش از حمایت رئیس جمهور آمریکا برای تشکیل کشور فلسطینی نیاز است؟
ج: فکر می‌کنم تغییر بزرگ زمانی رخ داد که رهبران اسرائیلی تصمیم گرفتند راه حل ایجاد دو کشور را کنار بگذارند. سیاست آنها اکنون توقیف همه سرزمین‌های فلسطینی است و آنها علنا اعلام کرده‌اند که این فلسطینی‌ها هستند که نه تنها باید اسرائیل را به رسمیت بشناسند بلکه باید آن را به عنوان کشوری یهودی بدانند، گرچه 20 درصد از جامعه اسرائیلی غیریهودی هستند. نتانیاهو نیز تصمیم گرفته است که حتی دره اردن نیز باید تحت کنترل اسرائیل باشد. بنابراین، این عوامل به روشنی نشان می‌دهند که نتانیاهو بر این عقیده است که راه حل ایجاد دو کشور آن چیزی نیست که وی می‌خواهد. وی خواستار آن چیزی است که از آن به عنوان «اسرائیل بزرگتر» یاد می‌شود. این تحولی جدید است و فکر می‌کنم همه به آن پی برده‌اند.
س: بهار عربی از حمایت‌های جهانی برخوردار شد. اکنون چهار دیپلمات آمریکایی کشته شدند و منطقه از امنیت کمتری برخوردار است. آیا گاهی اوقات دیکتاتورها بهتر از دموکراسی هستند؟
ج: اصلا اینگونه فکر نمی‌کنم. به طور مثال، مردم مصر انتخاباتی بسیار سالم برگزار کردند. ما به عنوان مرکز کارتر بر انتخاباتی از این دست نظارت داشتیم و همچنین انتخابات در تونس و لیبی را نظارت کردیم. فکر نمی‌کنم تردیدی وجود داشته باشد که از بین رفتن دیکتاتورها تحولی بسیار مفید است. جهان خارج از این کشورها کمی ناشکیباست. آمریکا استقلال ما از انگلیس را در سال 1776 اعلام کرد و 12 سال طول کشید تا ما قانون اساسی خود را نوشتیم. مصر نیز یک سال پس از انتخاب رئیس جمهور قانون اساسی خود را خواهد داشت.
س: بنابراین ما نگرانی زیادی درباره قدرت گرفتن اسلام‌گرایان داریم؟
ج: به اخوان المسلمون نگاه کنید. من 20 سال است که رهبران اخوان المسلمون را می‌شناسم. آنها توسط حکومت مبارک مورد بازجویی قرار گرفته و زندانی شدند و اکنون با برگزاری انتخاباتی عادلانه و سالم به سوی مردم رفته‌اند. و البته آنها پیروز شدند زیرا نامزدشان رئیس جمهور شد و اکثریت را در پارلمان بدست آوردند. اما آنها گروهی بسیار میانه‌رو از اسلام‌گرایان هستند و این در حالی است که سلفی‌ها و دیگران دستکم از نظر معیارهای غربی بسیار تندروتر هستند.
س: فیلمی در یوتیوب که در آن به اسلام توهین شده بود منجر به حملات و اعتراضات زیادی در جهان عرب و احتمالا قتل چهار دیپلمات آمریکایی در لیبی شد. چه کسی را باید سرزنش کرد؟ آیا آزادی بیان بیش از حد در آمریکا وجود دارد و یا مسلمانان بیش از حد حساس هستند؟
ج: اول از همه باید بگویم که شواهد نشان می‌دهد کشتن چهار دیپلمات آمریکایی در لیبی به خاطر فیلم مربوطه نبوده بلکه حمله‌ای از پیش طراحی‌شده توسط القاعده بوده است. ما در آمریکا، انگلیس، نروژ، سوئد و دیگر کشورهای غربی به حق آزادی بیان معتقدیم. رهبران غربی اغلب در نقاشی‌ها، کلمات و مجسمه‌ها به صورت‌‌هایی شرم‌آور مورد انتقاد قرار می‌گیرند و این انتقاد مشروع شناخته می‌شود. اما ما هنگامی که کلماتی جنجالی در فیلم‌هایی اینچنینی استفاده می‌شود آن را محکوم میکنیم. ما متاسفیم که این فیلم منجر به جریحه‌دار شدن احساسات افرادی شد که به اسلام ایمان دارند اما چنین اتفاقاتی درباره دین ما نیز رخ داده است. اما آزادی بیان شامل آزادی توهین به مقدسات نیز می‌شود.
س: اما آیا این مسئله نگران‌کننده نیست که یک فیلم دیوانه‌وار یوتیوب که توسط فردی ناشناس ساخته می‌شود، می‌تواند سالها دیپلماسی را از بین ببرد؟
ج: بله این نگران‌کننده است. من یک مسیحی هستم؛ هر یکشنبه در مدرسه انجیل درس می‌دهم؛ من اظهاراتی را که درباره دینم بیان می‌شود را شنیده و دیده‌ام و ناراحت شده‌ام. اما نمی‌خواهم فردی که این اظهارات توهین‌آمیز را بیان کرده به زندان بیفتد. بله دیدن واکنش جهان عرب دردناک است اما فکر می‌کنم باید انتظار آن را می‌داشتیم. مردم غیرمسلمان دنیا که این کار را عمدا انجام می‌دهند تا مسلمانان را آزار دهند خشونتی را که در اثر خشم مسلمانان آزرده‌خاطر ایجاد می‌شود، نادیده می‌گیرند. این دردناک و مایه تاسف است اما هنگامی که ما باید بین ناراحتی و حق آزادی برای بیان عقایدتان یکی را انتخاب کنیم، جانب آزادی را می‌گیریم.
س: درباره مذهبتان صحبت کردید: نقش پیش‌رونده مذهب در سیاست را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج: البته در کشور من بین کلیسا و دولت جدایی جدی وجود دارد و قانون اساسی ما تایید مسائل دینی توسط دولت را ممنوع کرده است. اما ما باید درک کنیم که دولت در عربستان سعودی، مراکش، اردن و دگیر کشورهای تقریبا میانه‌رو بر اساس قوانین اسلام کار می‌کنند و در عین حال مناطقی در بخش‌های خاص سودان هستند که قوانین اسلام را به شدیدترین شکلش اجرا می‌کنند و دستان مردم را قطع کرده و یا به دلیل انجام زنا افراد را سنگسار می‌کنند.
اجرای تندروانه قوانین اسلام بسیار بد است اما به مصر نگاه کنید: قانون اساسی آنها می‌گوید که اصول قوانین اسلام باید رعایت شود. این همان چیزی است که ما نیز در آمریکا آن را رعایت میکنیم و روی پول ما نوشته شده است: «ما به خدا اعتماد داریم». ما به اصول اولیه خداپرستی معتقدیم و در عین حال اگر بخواهید می‌توانید ملحد هم باشید. اما در برخی کشورهای مسلمان اگر کسی اظهارات موهنی را درباره اسلام بگوید، ممکن است به دلیل کفر مجرم شناخته شود. این مسئله از دید یک شاهد غربی منزجرکننده است. اما هر کشوری حقی دارد- بسته به اینکه رای‌دهندگان چه کسی را در انتخابات دموکراتیک انتخاب کنند- تا اصول قوانین دینی مانند دین اسلام را اجرا کند یا نکند.
به گزارش فارس،
نظر شما