به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «تهران نیوز»، دکتر سیده فاطمه حسینی میرصفی، دانشیار علوم قرآن و حدیث و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد یادگار امام (ره) شهرری در یادداشتی نوشت: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِی ابْنِ موسی الرضا الْمُرْتَضَی، الْإِمَامِ التَّقِییِ النَّقِییِ وَ حُجَّتِکَ عَلَی مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَی»

 رسالت بزرگ پیام‌آوران خدا «ابلاغ» پیام سعادت‌بخش الهی به انسان‌ها بوده است. آنان در این راه هر نوع سختی را تحمل کردند تا با رساترین صدا، فطرت‌های خداجو را بیدار نمایند.

 انبیای الهی و همچنین ائمه معصومین (علیهم­‌السّلام) که ادامه‌دهندگان رسالت عظیم هدایت هستند، در طول زندگانی افتخارآمیز خود به‌منظور دعوت الی‌اللّه و سوق دادن انسان‌ها به صفات و رفتارهای نیکو، شیوه‌های متنوعی را به کار گرفته‌اند که هر یک در جای خود تأثیر بسزایی بر شخصیت و رفتار انسان‌ها بر جای نهاده است.

امام رضا (ع)؛ شخصیتی ملکوتی

 ائمه اطهار در طول دو قرن حضور پس از رحلت پیامبر اسلام، همواره اسوه و سرمشق مؤمنین بوده‌اند. حضرت علی ابن موسی (علیه‌السلام)، هشتمین امام شیعیان ملقب به رضا است که در روز یازدهم ذی‌القعده سال ۱۴۸ هجری قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشود. پدر آن بزرگوار حضرت امام موسی بن جعفر (ع) و مادرش بانوی بزرگوار به نام نجمه یا «تکتم» بود. امام رضا (علیه‌السلام) در سن ۳۵ سالگی و بعد از شهادت امام موسی ابن جعفر (علیه‌السلام) عهده‌دار مسئولیت امامت و حفظ مبانی اسلامی و رهبری شیعیان گردید. (کافی، ج 2، ص 402)

 مدت امامت امام هشتم حدود ۲۰ سال بود که می‌توان آن را به سه بخش جداگانه تقسیم کرد.

 ۱. ده سال اول امامت آن حضرت هم‌زمان با دوره زمامداری هارون‌الرشید

 ۲. پنج سال بعد از آن مقارن با خلافت امین، فرزند هارون

 ۳. پنج سال آخر امامت، آن حضرت مصادف با خلافت مأمون

 شخصیت ملکوتی و زهد و اخلاق حضرت امام رضا (علیه‌السلام) در تمام اعصار، عواطف علما و نویسندگان بسیاری را برانگیخته است. احتجاجات و مناظرات آن حضرت با فرقه‌های مختلف در مجلس مأمون، مقام علمی ایشان را آشکار می‌کند؛ چنان‌که بارها مأمون می‌گفت: «مَا أَعْلَمُ أَحَداً أَفْضَلَ مِنْ هَذَا الرَّجُلِ عَلَی وَجْهِ الْأَرْض» (مسند الإمام الرضا علیه‌السلام، ص ۱۲۱)؛ هیچ‌کس را در روی زمین داناتر و برتر از این مرد نمی‌شناسم.

 امام (علیه‌السلام) علاوه بر اینکه برای پرسش‌های مختلف عالمان ادیان و مکاتب، پاسخی درخور داشتند، بر مبنای اعتقادی مخاطبان خود سخن گفته و استدلال می‌کردند.

اعتراف اهل‌سنت به امامت و ولایت امام رضا‌(ع)

 اندیشمندان شیعه و اهل‌سنت در طول تاریخ ضمن تبیین شخصیت فردی و اجتماعی حضرت امام رضا (ع)، به نقل روایات ایشان اهتمام ویژه‌ای داشته و بر مرجعیت علمی و دینی ایشان اعتراف نموده‌اند.

 اخلاق والای فردی و اجتماعی و نیز جایگاه و عظمت علمی و معنوی امام رضا علیه‌السلام همواره مورد توجه علمای اهل‌سنت از جمله: ابوالفرج اصفهانی، مجدالدین ابن اثیر جزری، احمد ابن یحیی بلاذری، محی‌الدین ابن عربی، ابن کثیر دمشقی، ابن خلدون مالکی، محمد ابن عمر واقدی، ابن ابی‌الحدید و.... بوده، به‌گونه‌ای که به امامت و ولایت امام رضا علیه‌السلام اعتراف نموده و درباره ابعاد معنوی آن حضرت سخنانی را بیان نموده‌اند.

 همچنین فضایل و مناقب حضرت امام رضا (ع) در شعر شعرای اهل‌سنت نیز به خوبی بیان شده است. ابوالمجد حکیم سنایی از جمله شعرای قصیده‌گو و مثنوی‌سرای فارسی‌زبان است که قصیده‌ای در مدح و منقبت امام رئوف دارد.

 وی در قصیده شماره ۱۳۹؛ در نعت امام هشتم (ع) چنین می‌سراید:

 دین را حرمی است در خراسان؛ دشوار تو را به محشر آسان
 از معجزه‌های شرع احمد؛ از حجت‌های دین یزدان
 همواره رهش مسیر حاجت؛ پیوسته درش مشیر غفران
 چون کعبه پر آدمی ز هر جای؛ چون عرش پر از فرشته هزمان
 هم فرّ فرشته کرده جلوه؛ هم روح وصی در و به جولان
 از رفعت او حریم مشهد؛ از هیبت او شریف بنیان
 از دور شده قرار زیرا؛ نزدیک بمانده دیده حیران
 از حرمت زائران راهش؛ فردوس فدای هر بیابان
 قرآن نه درو و او اولی‌الامر؛ دعوی نه و با بزرگ برهان
 ایمان نه و رستگار از او خلق؛ توبه نه و عذرهای عصیان
 از خاتم انبیا در او تن؛ از سید اوصیا در او جان
 آن بقعه شده به پیش فردوس؛ آن تربه به روضه کرده رضوان
 از جمله شرط‌های توحید؛ از حاصل اصل‌های ایمان

 اهمیت ویژه روایات مشهور امام هشتم 

روایت‌های امام رضا (علیه‌السلام) که در قالب احادیث، مناظره‌ها و مباحث علمی در کتب تفسیری، تاریخی و حدیثی آمده، از اهمیت و امتیاز ویژه‌ای برخوردار است.

 روایات امام رئوف از طریق پدرانش به پیامبر (ص) می‌رسد و به همین دلیل احادیث ایشان به‌عنوان «روایات الأبناء عن الآباء» و روایات «سلسلة الذهب» مشهور است.

 از جمله این روایات به روایت سلسلة الذهب «حصن الله» می‌توان اشاره نمود.

شرط‌های توحید در کلام امام

 این روایت در کتب اهل‌سنت با بیان ورود امام رضا (ع) به سرزمین نیشابور آمده است. حضرت در آن زمان می‌فرماید: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی، فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی»؛ لااله الاالله، دژ محکم من است؛ پس هرکس که داخل دژ من گردد، از عذاب من در امان است. این حدیث شریف را فرمود و حرکت کرد، چون شتر به راه افتاد، فرمودند: «بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا»؛ با شرایط آن و من از شرایط آن هستم.

 بیهقی، ابن حجر عسقلانی، خطیب بغدادی، طبرانی، ابن ماجه قزوینی، ابونعیم اصفهانی، حاکم نیشابوری و... از جمله علمای اهل‌سنت هستند که این روایت را نقل کرده‌اند.

سیره ائمه؛ الگویی برای پاسداری مکتب اسلام

با توجه به این که سیره ائمه هدی باید همواره الگوی ما باشد، لذا بررسی و تحلیل زوایای گوناگون سیره ایشان ضروری است و آشنایی با روش‌های مختلف ایشان به منظور رسیدن به هدف، یعنی پاسداری از مرزهای مکتب و حفظ و نگهداری آن، دارای اهمیت ویژه‌ای است که باید مورد توجه همگان قرار گیرد.